Mùa đặc sản vừa ngon vừa ngọt ở Bắc Giang mang đến hương vị độc đáo chỉ xuất hiện một lần trong năm, thu hút biết bao thực khách xa gần. Đất Bắc Giang vốn nổi tiếng với những cánh đồng lúa xanh mướt và những đồi chè xanh tươi, song mùa hè chính là thời điểm mà nơi đây trở nên sôi động với sự xuất hiện của những trái vải thiều chín mọng. Vải thiều Bắc Giang không chỉ nổi tiếng nhờ màu sắc bắt mắt và hương thơm quyến rũ, mà còn vì vị ngọt thanh, thịt quả dày và mọng nước. Mỗi trái vải như chứa đựng tinh hoa của đất trời, khiến cho bất cứ ai đã một lần thưởng thức đều không thể quên.
Những vườn vải thiều trải dài trên những triền đồi của Bắc Giang không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương, mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên và ẩm thực. Vào mùa vải, không khí nơi đây luôn rộn ràng với tiếng cười nói, tiếng gọi mời của những người bán vải dạo. Dạo quanh các con đường, du khách có thể dễ dàng bắt gặp những gian hàng nhỏ bày bán vải thiều, từ những quả còn nguyên cuống xanh mơn mởn đến những hộp vải đã được đóng gói cẩn thận, sẵn sàng để vận chuyển xa. Bên cạnh việc thưởng thức vải tươi, du khách còn có thể mua vải sấy, vải ngâm để làm quà, mỗi loại đều mang đến một hương vị riêng biệt, nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của vải thiều Bắc Giang.
Cua da: Món ngon đặc sản cuối thu, đầu đông ở huyện Yên Dũng, Bắc Giang
Mỗi năm, khi mùa thu dần qua, người dân huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang lại náo nức đón chờ một món ngon đặc sản – cua da. Đây là loài cua chỉ xuất hiện vào cuối thu, đầu đông, mang trong mình những đặc điểm độc đáo và hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Cua da có lớp vỏ xanh xám hoặc hơi ửng đỏ, với chân và mình to, dài gấp 3 – 4 lần so với cua đồng. Chúng sinh sống trong các khe ghềnh, hốc đá dưới dòng sông Cầu, đặc biệt tại các xã ven sông như Đồng Việt, Đồng Phúc, Yên Lư.
Theo người dân địa phương, tên gọi “cua da” xuất phát từ lớp lông mịn phủ trên chân, càng và yếm của chúng, giống như một lớp da bảo vệ. Ở một số nơi, loài cua này còn được gọi là “cua ra” dựa theo câu thành ngữ “Tháng Chín cua ra, tháng Ba cua vào” hoặc “cà ra”.
Trong quá khứ, việc đánh bắt cua da trên sông thường gặp nhiều khó khăn do mùa vụ ngắn và môi trường sống phức tạp. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng loại cua này ngày càng tăng, người dân địa phương đã triển khai mô hình nuôi cua da tại các khu vực đầm ven sông, như xã Cảnh Thụy và xã Đồng Việt.
Anh Hải, chủ một cơ sở kinh doanh hải sản ở TP Bắc Giang, chia sẻ: “Khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10 là thời điểm bắt đầu vào vụ cua da, kéo dài khoảng 2 tháng. Tuy nhiên, cua đầu mùa thường mới lột xác, thịt bở và chưa béo. Độ giữa tháng 10 trở ra, cua da đạt chất lượng đỉnh cao, thịt béo ngậy, mùi thơm nức mũi.”
Giá cua da dao động từ 320.000 – 500.000 đồng/kg, tùy theo kích cỡ và loại cua. Cua cái thường đắt hơn cua đực, với mức chênh lệch khoảng 120.000 – 150.000 đồng/kg. Trung bình, loại 6 – 7 con/kg có giá hơn 300.000 đồng (với cua đực) và gần 500.000 đồng (với cua cái). Loại to chừng 4 – 5 con/kg có giá cao hơn, khoảng 600.000 – 700.000 đồng/kg, tùy thời điểm.
Mặc dù giá thành khá cao, nhưng cua da vẫn được thực khách ưa chuộng vì hương vị đặc biệt và giá trị dinh dưỡng cao. Cua da có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, phổ biến nhất là lẩu cua da và cua da hấp. Hai món ăn này không chỉ đơn giản trong cách chế biến mà còn giữ được vị ngọt thơm tự nhiên từ cua.
Chị Thu Hoài, một thực khách từ Hà Nội, nhận xét: “Cua da có vị ngon đặc biệt, không giống những loại cua, ghẹ thông thường. Thịt cua da ngọt và mềm, khi ăn không cần dùng kẹp tách vỏ như cua biển. Với những con nhỏ, tôi thường xay để nấu canh. Còn cua to, hấp bia ăn rất cuốn. Cầu kỳ hơn, bạn có thể sơ chế cua da, làm món lẩu cua để cả gia đình thưởng thức vào những ngày thời tiết se lạnh. Phần chân, càng sẽ xay, lọc lấy nước cốt làm nước lẩu, còn phần mình để nguyên thả lẩu.”